आलेख : शरमको बजारमा सोमतको खोजी !

जनकराज ढुंगाना ‘कालु’
इतिहासमा धेरै ठाउँमा इमान पराजय भएको छ र बेइमान विजय भएको छ ।

जनताको पटकपटकको बलिदानी सत्ताको भ¥याङ्ग बनाएका दलका नेताहरुले देश र जनताको हितमा काम गर्ने चेष्टा नराख्दा इमान हारेको हो ।

सत्ता र शक्तिको केन्द्रमा नपुगेसम्म जनताको जीविकाको विषयमा गर्जनेहरु सत्ता र शक्तिमापुगेपछि जनतासँगको वाचा कसम नाघ्न थालेपछि बेइमानीको जीत हुने नै भयो । 

जननी जन्म भूमिश्च स्वर्गदपि गरीयसी ।

जन्मदिने भूमि नै स्वर्ग समान हुन्छ, हरेक मानिस जन्मभूमिको ऋणी हुन्छ ।

उक्त ऋण तिर्न वाआफू जन्मेको भूमिलाई स्वर्ग समान बनाउनु उसको कर्तव्य हुन्छ ।

आफू जन्मेको भूमिमा बस्ने जल, थल, चराचर, पशुपक्षी सबैको हितचाहेमा मुलुक स्वर्ग बन्छ भनिन्छ ।

आफूलाई सबैथोक पुगोस्, अरूलाई जेसुकै होस् भन्ने व्यक्तिवादी चिन्तनबाट भने राष्ट्रको अस्तित्वमाथि नै प्रश्न उठाउँछ ।

यहीप्रश्नले जहिल्यै देश कहिले बिदेशीको पोल्टामा जाने हो, कतिवर्षसम्म बाह्य शक्तिकै निर्देशनमा चल्ने हो भन्ने चिन्ता उत्पन्न गराउने रहेछ । 

अप्रत्यक्षत विदेशी शक्ति मार्फत नै चल्ने त हो देश, सयौं वर्षदेखि ।

तर हस्तक्षेपका नयाँ कडी आश्र्चयजनक रुपमा बढेको देखिन्छ ।

एनजिओ, आईएनजिओले नेपालमा स्वार्थ अनुकुल बिजनेश गरिरहेका उदाहरण दुरुस्त देखिएपनि सत्ताको स्वीकारोक्ती भेटिन्छ ।

कसैलाई धर्म प्रचारको चिन्ता छ, कसैलाई राजनीतिक अस्थीरता र अशान्ती मच्चाएर स्वार्थको रोटी सेक्नु छ ।

होटल र कोठामा शान्तिका शिक्षा दिने तिनै, जात र धर्म उचालेर अशान्तीको वीष रोप्ने पनितिनै । जब आजको सत्ता ती तत्वसँग मौन रहन्छ र देखिन्छ, प्रश्न स्वभाविक हुन्छ आजको सत्ता पनि कतै तिनीहरुले नै चलाइरहेका त छैनन् ?

राजनीति अब सेवा रहेन ।

यो आम्दानी र ब्यापारको थलो भयो ।

राजधानीमा महलवाला सांसदहरु घरभाडा शीर्षकमा रकम कुम्ल्याउन थाले ।

हिजो सुत्केरी भत्ता आज घरभाडा ।

समय फरक, पात्र फरक तर प्रवृति र चरित्र उस्तै ।

पूर्व र वर्तमानलाई सुविधाको भारी थप्दै राज्यको ढुकुटी चुरे क्षेत्र झैं दोहनहुँदा तैं चूप मैं चुप ।

सबै सम्पन्न र सभ्रान्तपूर्वलाई राज्यको बुताबाहिरको सेवा सुविधाचाहिने, जसबाट समाज र देशमामाखो मर्नेवाला छैन तिनलाई अगुवा र पछुवा सुरक्षाकर्मी पनि चाहिने । शरमको बजारमा सोमत किन्न पाईंदैन, त्यसैले पूर्वहरुलाई लाज लाग्दैन । 

पाकिस्तानमा इमरान खानले सुविधा कटौती गर्दै विश्वविद्यालय बनाउने र विकासका काम अघि बढाउन थाले ।

यता बालुवाटारको नशा र भुतले सताइएका दुःखी आत्माहरुको लर्को छ ।

भन्नलाई मृत्युको दिन नजिक छ भनिन्छ, मरि लानु केही छैन भनिन्छ र सहानुभुति पट्याउने यत्न गरिन्छ, उता अपारदर्शिताका ठेली थपिंदै गइरहेको हुन्छ ।

मान्नेलाई पो विधि, नमान्नेलाई यत्रैसिती भनेर पनि देश चलिरहेकै छ । 

हाम्रो परम्परागत भाषामा असल शासन र न्यायपूर्ण समाजलाई रामराज्य भनिन्छ ।

तर रामराज्यका यम हुन वर्तमान युगमा कर्मचारी, व्यापारी, शासकवर्ग, न्यायाधीश, जनता सबैले आ–आफ्नो तर्फबाट राष्ट्रप्रति दायित्वनिर्वाह गर्न जरुरी हुन्छ ।

अनुभवको पाना पल्टायो सबै आफू पानीमाथिको ओभानो देखि नखोज्ने र दोष जति अर्काको थाप्लोमा थोपरेर रमाउने ।

कित्ता कित्तामा यही छ ।

पत्रपत्रमा यही छ ।

एउटाले अर्काको मूल्य र अस्तित्व स्वीकार गर्न नसक्नु नै आम चरित्र बनेको छ ।

राष्ट्रभित्र जनताबीच समझदारी र सहअस्तित्वको बोध सबैलाई हुनैपर्छ ।

तर न्यायलयमा हुने धन्दाको विषयमा कोही बोल्दैन ।

थाहा सबैलाई छ न्याय किनिन्छ, बेचिन्छ ।

प्रहरी, वकिल, न्यायाधीश सबैले यही भन्छन् न्यायकिन्न सक्नेका लागिमात्रभयो, निमूखाको लागि भएन ।

तथ्य पनि यही, सत्य पनि यही भएपछि आशा पलाउँछ कहाँबाट ?

व्यापारीले व्यापारमा मुनाफा मात्र होइन, सेवाग्राहीको हितपनि हेर्न सक्नुपर्छ ।

मुनाफा मात्र व्यापारको धर्म होइन ।

अचेल व्यापारमा लुट छ । व्यवसायमा पनि लुट छ ।

सामूहिक र संस्थागत लुटको साम्राज्यमा निमुखाको बोली बिक्दैन ।

सरकार सबै देख्छ, बोल्दैन ।

विधि बनाउने थलो आफैं नैतिक, चारित्रिक पतनका अभियोगीहरुको अखडा बन्दैछ, उसले देखेर पनि के लछारोस् ।

सुरक्षा निकाय सबै देख्छ, गोली ठोक्दैन ।

संचार जगत सबै देख्छ तर लेख्दैन ।

सौदाबाजीमा समाचार दिन्छ ।

यस्तो बेला विधिको शासनको नारा खुब बिक्छ । बिकिरहेकै छ ।

देशमा दुई तिहाईको सरकार छ ।

अब त केही हुन्छ भन्ने आशा बद्लिदैछ ।

पार्टी पूर्ण रुपमा एक हुन नपाउँदै भित्रभित्र अनेक पार्टीको भ्रुण विकास हुन थालेको सुनिन्छ ।

कति बेला कुन मुद्दामा बिग्रहको चट्यांग पर्ने हो दैब जानून् ।

कहिल्यै सग्लो र सिंगो हुन नसकेको नेपाली कांग्रेसको के कुरा ।

देउवा, पौडेल, सिटौला, कोइरालाको खन्तीले खनेको खाडल जति ठूलो र चौडा हुँदैछ उति कांग्रेस अरुलाई नामेट पार्छु भनेर डंका पिट्छ । कति हाँस्नु ?

पोखरामा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रले २४ वटा कोठा रिर्जभ गरे रे ।

गणतन्त्रको हुङ्कार गर्नेहरु डरले सिउसिउ गर्दै ‘के गरेको !’ भन्न थाले । बनको बाघले नखाए नि मनकै बाघले चिथोरेर मर्लान्त छन् धेरै शीर्ष ।

अरु पूर्वले चैं अगुवा पछुवा भिरेर चारचौरास चाहार्न हुने पूर्वराष्ट्राध्यक्षले चैं नागार्जु नै कट्न नहुने ? अचम्म छ दुनियाँ ।

हिजो घाँटी काट्न नसक्ने आज पाखुरा सुर्कने ? छि !

ठेक्का दियो, पुल बन्दैन ।

पुलबन्यो छ महिना टिक्दैन ।

भुक्तानी ठोकेर ठेकेदार दम्पच भइसकेको हुन्छ ।

भवन बन्छ, मान्छे नै नबसी चुहिन्छ ।

गाउँगाउँमा सिंहदरबारको नाममा डोजर र ट्रिपरका ठेकेदारहरुको स्थानीय शासन देखिनसक्नुको छ ।

झरीमा कालोपत्र भएको सडक हप्तादिनमा आलुको बोक्रा ताछेजस्तो हुन्छ ।

अपराध भो हजुर भन्यो, पुलिस उजुरी लिन मान्दैन ।

उजुरी लियो पुलिस नै नक्कली अपराधी खडा गर्दै आफैं बयान लिनदिन शुरु गर्छन् ।

अख्तियारकै सुरक्षाकर्मी घुस लिंदालिंदै चिरिप्प हुँदापनि कारबाही के भयो थाहा पाइदैन ।

बेइमानी हाम्रो नशा नशामा छ ।

बेइमानीको यही श्रीपेचमुनी कसरी जप्नु समृद्ध नेपाल सुखी नेपालीको नारा ?

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?