‘डा. गोविन्द केसी मेरो आइडल हुन्’ : आशिक झा (अन्तर्वार्ता)

सामुदायिक विद्यालयको शैक्षिक गुणस्तरमा बारम्बार प्रश्न उठिरहँदा सामुदायिक विद्यालयबाट कक्षा १२ उत्तीर्ण आशिक झाले एमबीबीएसमा सर्वोत्कृष्ट नतिजा हासिल गर्दै ११ हजारमध्येबाट एक नम्बरमा नाम निकाल्न सफल भए । २ सय पूर्णांकमा १ सय ८६ अंक प्राप्त गरेर सर्वोत्कृष्ट भएका उनले चिकित्सा शिक्षा अध्ययनका निम्ति सरकारले प्रदान गर्ने पूर्ण छात्रवृत्ति प्राप्त गरेका छन् ।

जनकपुरको श्री माध्यामिक विद्यालयबाट एसईई तथा काठमाडौंका विश्व निकेतन माविबाट कक्षा १२ को पढाइ सकेको झाको दैनिकी फेरिएको छ । अहिले बधाई थाप्ने तथा धेरै वटा फोन म्यासेज आउँदा खुशी त छँदै छ रेस्पोन्स गर्न समेत सकेका छैनन् ।

उनको नाममा जनकुपरको न्यू भिजन स्कुलले कक्षा १ देखि १० सम्म आफ्नो स्कुलमा पढेको भनेर प्रचार गर्दै व्यापार गर्न खोजेको छ । यसै सन्दर्भमा लोकपथले उनीसँग गरेको संवादको सम्पादित अंश प्रस्तुत गर्दै छौँ ।

तपाईंले उत्कृष्ट हुँदै एक नम्बरमा नाम त निकाल्नुभयो, एमबीबीएसमा पनि यस्तै नतिजा दिन प्रेसर छ ?
मैले प्रेसरभन्दा पनि आफ्नोे लक्ष्य लिएको छु, त्यो हो पढाइ पूरा गर्दा पनि म सर्वोत्कुष्ट नै हुन सकूँ । म सर्वोत्कृष्ट डाक्टर बन्छु कि बन्दिनँ त्यो त अध्ययनको सिलसिलामा हुने वातावरणले पनि निर्धारण गर्छ । म सबल डाक्टर बन्छु र यो देशको चिकित्सा क्षेत्रमा अवश्य पनि केही न केही सुधार ल्याउनेछु ।

यो सफलता कसरी पाउनुभयो ?
मेरो सफलता भनौँ, काम भनौँ सबैमा ईश्वरलाई साक्षी राखेको छु । उहाँले नै गरेर आज म यहाँसम्म पुगेको छु । यही खुशीलाई आफ्नो आमाबुबा र दाइसँगै साटेको छु । हिजोआज अन्तरवार्ता दिन भ्याइनभ्याइ छ, खुशी लागि रहेको छ ।

सामुदायिक विद्यालयको पढाइ राम्रो छैन भनिन्छ, धेरैको लागि तपाईं प्रेरणाको पात्र बन्नुभएको छ । अन्य सामुदायिक विद्यालयका पदाधिकारीहरूले कत्तिको चासो दिनुभएको छ ?
सामुदायिक विद्यालयबाट आफ्ना गुरुहरूले मात्र सम्पर्क गरेर बधाई दिनुभएको छ ।

आफन्त तथा साथीहरूबाट कस्तो प्रतिक्रिया पाउनुभएको छ ?
सबै गौरवान्वित हुनुहुन्छ कि सबै नेपाली विद्यार्थीको लागि म प्रेरणा बनेँ । सबैको विश्वास र आशीर्वादले म आगामी दिनमा पनि राम्रो गर्नेछु । सबैको शुभकामना र बधाई पनि लिन चाहन्छु ।

सर्वोत्कृष्ट हुँदा आफूले आफूलाई कस्तो पाइरहनुभएको छ ?
यो सर्वोत्कृष्टता पहिले नै भनेको छु कि मेरो त हुँदै होइन । यो भनेको ममाथि लगानी लगाउनुभएका गुरुहरू, परिवारजन र अन्य शुभचिन्तक तथा ईश्वरको आशीर्वाद नै हो । त्यसैले यसमा मेरो आफ्नो स्वामित्वभन्दा पनि मैले उहाँहरूको आदेश आज्ञालाई महसुस गरिरहेको छु ।

विद्यार्थीले सफलता पाउन के कुरामा ध्यान दिनुपर्ने रहेछ ?
सबैभन्दा पहिलो कुरा त आत्मविश्वास र दृढ निश्चय, त्यसपछि आफ्नो धर्म र कर्मप्रतिको समर्पण अनि आउँछ पढ्ने शैली । शैलीको विषयमा म के भन्न चाहन्छु भने गुरुदेवले दिनुभएको मार्गदर्शन, गर्नुभएको तरिकालाई विशेष ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ । यदि पढाइमा सफल हुनु छ भने धेरै अभ्यास गर्नुपर्छ । धेरै पटक दाहोर्‍याउनु पर्छ । राम्रो बुभाइ हुनुपर्दछ, त्यसले गर्दा आउने चुनौती पार गर्न सकिन्छ र सर्वोत्कृष्ट हुन सकिन्छ ।

सीमित पढाइमा केन्द्रित हुनुहुँदैन सकेसम्म किताबका कुरामा बढी ध्यान दिनुपर्छ । पढ्दा हाम्रो दिमागले भिज्वललाई सबैभन्दा बढी ग्रहण गर्ने गर्दछ । सकेसम्म आफूले पढ्ने कुरालाई चित्रको रूपमा वा रेखाचित्र होस् कि त्यसमा सम्झने कोसिस गर्नुपर्छ । चलचित्रभन्दा रेखाचित्रमा तपाईंको ध्यान बढी छ भने पढाइलाई नयाँ दृष्टिकोणमा लैजानुहुनेछ।

सम्मान त सबैबाट पाउनुभएको छ, पूर्वप्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपालको हातबाट यहाँले सम्मान पाउनुभयो यो कुराले कतिको खुशी मिलेको छ ?
यो कुराले मलाई अझ के विश्वास भयो भने जति दोष आरोप लगाए पनि नेपालमा नेताहरू हुनुहुन्छ, उहाँहरू शिक्षा क्षेत्रबाट टाढा जानुभएको छैन । शिक्षा क्षेत्रलाई नै आधार कुरा मान्नुहुन्छ । उहाँहरूको साथ विद्यार्थीलाई भयो भने आगामी दिनमा हाम्रो देशले दक्ष जनशक्ति पाउनेछ र विकसित देशलाई समेत उछिन्नेछ ।

तपाईंको एसईई र प्लस टूको नतिजा कस्तो थियो ?
मैले एसईईमा ३.७ जीपीए ल्याएको थिएँ । प्स टूमा ११ र १२ दुवैमा ३.७३ जीपीए ल्याएको थिएँ ।

अबको योजना के छ ?
योजनाभन्दा पनि कर्ममा विश्वास गर्नुपर्छ । अब पढ्ने एमबीबीएसमा ध्यान केन्द्रित हुनेछ । स्वास्थ्य शिक्षामा नयाँ बाटो देखाउन चाहन्छु देशको लागि केही गर्न चाहन्छु । जसको लागि सबैको साथ सहयोगको अपेक्षा गर्दछु ।

पछिल्लो समय ‘मेमोरी किङ’ भन्दै उनीहरुका विधिले सर्वोत्कृष्ट पढाइ गर्न सकिन्छ भन्ने सुनिन्छ, उनीहरूको विधिले साँच्चै नतिजा निकाल्न सकिएला ?
मैले कुनै विधि सिकेको छैन । तपाईंले धर्मको पालना र परिश्रम गर्नुभयो भने विधिले केही हुँदैन । तपाईंले नै नयाँ विधि बनाउनुहुनेछ र सबैलाई सिकाउनुहुनेछ । छोटकरीमा नलिनुस् किनकि जीवन लामो छ । यो म्याराथन हो, म्याराथन दौडनुस् र तपाईं विजेता बन्नुहुनेछ ।

मलाई पढ्नै आउँदैन भनेर कतिपय विद्यार्थीहरू तनावमा हुनुहुन्छ उहाँहरूलाई के भन्न चाहनुहुन्छ ?
म उहाँहरूलाई के भन्न चाहन्छु भने बन्चरोले एकचोटी हानेर रुख ढाल्न सकिन्छ र ? बारम्बार प्रहार गरेपछि मात्र रुख ढल्छ । त्यसो भए पछिल्लो प्रहारले रुख ढल्यो भनेर पहलोपटक गरेको प्रहारको अर्थ रहँदैन ? अवश्य नै हुन्छ, प्रारम्भिक बन्चरोको प्रहारले नै यस्तो ठाउँ दिएको हुन्छ जहाँ हाम्रो प्रयास अडिन सकेको हुन्छ । तपाईंको आजको असफलताले भविष्यको सफलतालाई कहिल्यै पनि चुनौती दिँदैन । यसले तपाईंमा नयाँ–नयाँ अनुभव थप्दै जाने हो ।

सामुदायिक विद्यालयको पढाइ राम्रो हुँदैन भनिन्छ, तपाईं त सामुदायिक विद्यालयबाटै सर्वोत्कृष्ट बन्नुभयो नि !
मेरो बुझाइ के भने नेपाल सरकारले तोकेको पाठ्यक्रम जहाँ पनि उही हो । पढाइ जहाँ पनि एउटै हुने हो । तपाईंको आस्था सामुदायिक विद्यालयमा छ भने त्यहाँ पनि राम्रो गर्नुहुन्छ । परिश्रमले नतिजा दिने हो । यो राम्रो त्यो नराम्रो भन्ने होइन । हामीले चुनको बाटोले हाम्रो लक्ष्य देखाउने हो । सामुदायिक विद्यालयमा हामीलाई सजिलो हुन्छ किनकि त्यहाँ हाम्रो लगानी पर्दैन । निजी विद्यालयमा राम्रो किन भनिएको जस्तो लाग्छ भने त्यहाँ अनुशासन कायम गर्न खोजिएको हुन्छ । सामुदायिक विद्यालयमा अनुशासन भैदियो भने हामीलाई सफलता दिलाउँछ ।

तपाईंका आइडल को हुनुहुन्छ ?
मेरो घरपरिवार र गुरु नै मेरो आइडल हुनुहुन्छ । ईश्वरको पनि कृपा रहिरह्यो ।

मेडिकल क्षेत्रको अध्ययन गर्दै हुनुहुन्छ, मेडिकल क्षेत्रको आइडल को हुनुहुन्छ ?
मेडिकल क्षेत्रमा डा. गोविन्द केसी मेरो आइडल हुनुहुन्छ । उहाँलाई सम्मान गर्छु, भेट्न त पाएको छैन । उहाँले आफ्नो जीवन नै बिर्सेर समाजको लागि त्याग र योगदान गर्नुभएको छ । चिकित्सा क्षेत्रमा उहाँको योगदान अतुलनीय छ ।

जनकपुरको न्यू भिजन स्कुलले तपाईं कक्षा १ देखि १० सम्म अध्ययन गरेको भनेर प्रचार गरिरहेको छ, तपाईंको नाममा व्यापार गर्न खोज्दै छ जस्तो लाग्दैन ?
मैले पढेको, एसईई दिएको श्री माध्यामिक विद्यालय हो । कुनै पनि शिक्षक शिक्षिकबाट लिएको सहयोगलाई जाहेर गर्नु, प्रचारप्रसार गर्नु राम्रो होइन, यस्ता कामहरूलाई प्रोत्साहन नगर्न म सबैलाई अनुरोध गर्छु । ज्ञान लिइन्छ भने त्यसमा दुःख मान्नुपर्ने कुरै छैन । मेले पढेको सरकारी स्कुलबाट हो, सहयोग गर्ने शिक्षक शिक्षिका अरुबाट भए पनि अहिले पनि आदार र सम्मान गर्दछु । म तपाईंको मिडियाबाट के कुरा स्पष्ट पार्न चाहन्छु भने कसैले कहीँबाट ज्ञान प्राप्त गर्‍यो भने त्यसमा कुनै प्रकारको अवरोध छैन । आफ्नो व्यापारको लागि अरुको अविष्यलाई नहेर्ने मानसिकताका मानिसहरू पनि हुनुहुन्छ, उहाँहरूलाई एउटै कुरा भन्न चाहन्छु– ‘ए हजुर मिहिनेत गर्नुस् । अरुको मिहिनेतलाई चोरी गर्ने काम नगर्नुस् ।’

आशिकका बारेमा विश्व निकेतन माविका प्राचार्य हेम्बरराज कँडेल
आशिक अत्यन्तै सिर्जनशील र मिहिनेती विद्यार्थी हुन् । उनको सफलताले सामुदायिक विद्यालयप्रतिको धारणामा सकारात्मक परिवर्तन गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ । आफ्नो काममा शतप्रतिशत योगदान दिने हो भने सामुदायिक विद्यालय पनि अब्बल हुन्छन् र त्यहाँको विद्यार्थी पनि सर्वोत्कृष्ट हुन्छन् भन्ने देखाएको छ । उनको आगामी यात्रा पनि यस्तै उत्कृष्ट रहोस् ।

अमरेश झा– आशिकका दाजु
एकदम खुशी छु, उसको सफलतामा सबैभन्दा म खुशी छु । आज होइन भोलि होइन एक दिन त अवश्य गर्छ भन्ने लागेको थियो । ऊ एकदम मिहिनेती थियो, मिहिनेतअनुसारका फल पनि पायो । कतिपय समयमा हामी कर्म गछौँ तर त्यसको फलचाहिँ पाइँदैन । गीतामा भगवान् श्रीकृष्णले भन्नुभएको छ, ‘कर्म गर फलको आश नगर ।’ फलको आश गर्ने भन्दैमा जीवन खेर फाल्नु् हुँदैन ।
सफलताको पछाडि मिहिनेत नै सबैकुरा होइन, त्यहाँ चाहियो संस्कार । मानिस कस्तो संस्कारी छ ? त्यहाँ चाहियो परिवारको साथ, सहयोग र राम्रो वातावरण । यी सब कुरा मिल्यो भने प्रकृतिले स्वतः हाम्रो भलाइ गर्छ अनि हामी सफल हुन्छौँ । आशिक पनि सानैदेखि एकदमै संस्कारी थियो । मिहिनेत गरेर पढ्थ्यो, अप्ठ्यारो भए मलाई सहयोग गर्न भन्थ्यो । कहिलेकाहीँ मेरै किताब पढ्थ्यो । मैले जानेको कुरा भाइलाई सिकाउथेँ, त्यसले मलाई पनि अभ्यास हुन्थ्यो र भाइले पनि सिक्थ्यो ।