लिबियाको बाढी परी मृत्यु हुनेको संख्या २० हजार पुग्न सक्ने

काठमाडौं । विनाशकारी बाढीको चपेटामा परेका लिबियाको डेर्ना सहरका बासिन्दाहरूले उद्धारकर्मीसँगै आफ्ना बेपत्ता आफन्तहरूको खोजी गरिरहेका छन् । उद्धारकर्मीहरूले थप सहयोगको अपिलसमेत गरिरहेका छन् । विनाशकारी बाढीले हजारौं मानिसहरूको ज्यान लिनुका साथै धेरैलाई बगाएर समुद्रमा पु¥याएको छ ।

भूमध्यसागरीय सहर माथि रहेको ड्याम विस्फोट भएपछि आएको आँधीले सहर नष्ट भएको हो । सहरभित्र सुतिरहेका मानिसहरू सहित बहुतले भवनहरू ध्वस्त भएका छन् । लिबियाका आन्तरिक मन्त्रालयका प्रवक्ता लेफ्टिनेन्ट तारेक अल–खरराजले बुधबार एएफपी समाचार एजेन्सीलाई दिएको जानकारी अनुसार भूमध्यसागरीय सहरमा अहिलेसम्म ३ हजार ८४० जनाको मृत्यु भइसकेको छ । जसमा ३ हजार १९० जना पुरिएका छन् । तिनीहरूमध्ये कम्तिमा ४०० विदेशीहरू थिए । उनीहरू प्रायः सुडान र इजिप्टका नागरिक थिए ।

यसैबीच, पूर्वी लिबियाको प्रशासन हेर्ने नागरिक उड्डयनमन्त्री हिचेम अबु चकियोतले रोयटर्स समाचार एजेन्सीलाई दिएको जानकारी अनुसार अहिलेसम्म ५ हजार ३०० भन्दा बढी मृतकको गणना भइसकेको छ । र, यो संख्या उल्लेखनीय रूपमा बढ्ने र दोब्बर हुनसक्ने बताएका छन् ।

डेर्नाका मेयर अब्दुलमेनम अल–घैथीले साउदीको स्वामित्वमा रहेको अल अरेबिया टेलिभिजनलाई बताएअनुसार बाढीले क्षतिग्रस्त जिल्लाहरूको संख्याको आधारमा सहरमा मृत्यु हुनेको संख्या १८ हजार देखि २० हजारसम्म पुग्न सक्नेछ ।

डेर्नाका निवासी महमुद अब्दुलकरिमले त्रिपोलीमा पत्रकार मौताज अलीलाई बाँध भत्किँदा पहिलो तलाको अपार्टमेन्टबाट समयमै बाहिर निस्कन नसकेपछि आफ्नी आमा र भाइ गुमाएको बताएकी छिन् ।

पत्रकार अलीको प्रतिवेदनअनुसार उनले बाहिर निस्कन अस्वीकार गरिन्… स्थिति भयानक हुनेछ भनेर कल्पना गरेकी थिइनन् र उनलाई यो केवल सामान्य वर्षा हो । अब्दुलकरिमका अनुसार जब उनकी आमा र भाइले आफ्नो अपार्टमेन्ट छोड्ने निर्णय गरे, उनीहरू भाग्न सडकमा पुगेपछि बाढीले बगायो ।

मंगलबार डेर्ना छोड्न सफल पत्रकार माब्रुका एल्मेस्मारीले अल जजीरालाई भनिन्, ‘सहरमा ठूलो मात्रामा प्रकोप देखिएको छ, त्यहाँ पानी छैन, बिजुली छैन, पेट्रोल छैन, सहर समतल छ । घरभित्र रहेका परिवारसहितको अपार्टमेन्ट भवन बगेका छन् ।’ उनले थप भनिन्, ‘मानिसहरू डेर्नाबाट भाग्न खोजिरहेकाले विस्थापनको लहर छ तर धेरै सडकहरू अवरुद्ध भएका कारण धेरै अड्किएका छन्, केही परिवारहरूले विद्यालयहरूमा आश्रय लिएका छन् ।’

अधिकारीहरूले बेपत्ताको संख्या १० हजार रहेको बताएका छन् भने संयुक्त राष्ट्र संघको सहायता एजेन्सी ओसिएचएले यो संख्या कम्तिमा ५ हजार भएको बताएको छ । समुद्री किनारमा कपडा, खेलौना, फर्निचर, जुत्ता र अन्य चीजहरू छरपष्ट छन् । सडकहरू माटोले ढाकिएका छन् र उखेलिएका रूखहरू र सयौं कारहरूले छरिएका छन् ।

उद्धार प्रयास

इजिप्ट, ट्युनिसिया, संयुक्त अरब इमिरेट्स, टर्की र कतारबाट उद्धार टोली आइपुगेको डेर्नाका मेयर अल–घैथीले बताएका छन् । ‘हामीलाई शव निकाल्न विशेषज्ञ टोली चाहिन्छ,’ उनले भने, ‘मलाई डर छ कि भग्नावशेष मुनि र पानीमा ठूलो संख्यामा शवहरू भएकाले सहरमा महामारीको संक्रमण हुनेछ ।’

सन् २०११ मा मुअम्मर गद्दाफीलाई पराजित गर्ने नाटो समर्थित विद्रोहपछि बलियो केन्द्रीय सरकार नहुँदा यहाँको उद्धार कार्य जटिल भएको छ । राष्ट्रिय एकताको अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त सरकार (जिएनयु) पश्चिममा त्रिपोलीमा अवस्थित छ, जबकी पूर्वमा डेर्नासहित समानान्तर प्रशासन सञ्चालनमा छ । पूर्वी लिबियाका स्थानीय अधिकारीहरूले आलोचना गर्दै भनेका छन् –पानीको बेग सहरमा बग्नु अघि स्थानीयहरूलाई सुरक्षित स्थानमा जान सूचित गरिएको थिएन । यद्यपी यद्यपि, अल–गैथीले बुधबार बाढी पहिल्यै बासिन्दाहरूलाई सुरक्षित स्थानमा जान सूचित गरिएको थियो ।