वरुथिनी एकादशी : व्रत बस्नाले हजार गाई दान गरे बराबर फल प्राप्त हुने

काठमाडौं । युधिष्ठिरले श्रीकृष्णजीलाई वैशाख कृष्ण पक्षमा पर्ने एकादशीकोको महिमा बताउनु भनेर आज्ञा गर्दा श्रीकृष्णजी भन्नु हुन्छ । हे राजन † यस लोकमा र परलोकमा पनि सुख-सौभाग्य दिने वरूथिनी एकादशी वैशाख कृष्ण पक्षमा हुन्छ ।

वरूथिनी एकादशीको व्रतको प्रभावले सर्वता वर्तीलाई सुख शान्ति हुन्छ । अनि समस्त पापको नाश र नाना प्रकारको सौभाग्यको प्राप्त हुन्छ । विधवा स्त्रीले पनि वरूथिनी एकादशीको व्रत बस्नाले सुख शान्ति पाएर भाग्यमानी हुन्छीन् ।

यो वरूथिनी एकादशी सारा लोकलाई भुक्ति (सुखभोग) र मुक्ति (मोक्ष) दिनेवाला छ । अनि मनुष्यहरुको सारा पापलाई नाश गरिदिन्छ र गर्भवासको दुःखलाई छुटाईदिन्छ ।

अर्थात गर्भवासको आवागमनलाई मेटाईदिन्छ । वरूथिनीको व्रतको प्रभावले नै मान्धाता स्वर्ग गएका थिए । त्यस्तै धुन्धुमार आदि अरु धेरै राजाहरु पनि स्वर्ग गए ।

भगवान शिवजी पनि व्रहाकपालबाट छुटे । जो मनुष्य दश हजार वर्षसम्म तपस्या गर्दछ त्यो तपस्याको फल–बराबर फल केवल वरूथिनीको व्रतबाट नै प्राप्त हुन्छ ।

श्रद्धा-भक्तिपूर्वक जो मनुष्यले वरूथिनी व्रत गर्दछ त्यो यस लोकमा र परलोकमा पनि आफूले चाहेको फल पाउँछ ।

पवित्र र अरुलाई पनि पवित्र पार्ने यो वरूथिनी ठूला-ठूला पापहरुलाई पनि नाश पारिदिन्छ । हे श्रेष्ठ राजा † जसले यसको व्रत गर्दछ त्यसलाई मुक्ति पनि दिन्छ ।

हे नृपश्रेष्ठ † घोडाको दान भन्दा हात्तीको दान फलदायक हुन्छ । हात्तीको दान भन्दा भूमिको दान महत्वपुर्ण छ ,तिलहरुको दान भूमिदानभन्दा पनि अधिक फलदायक छ ।

तिलदान भन्दा पनि बढेर सुवर्णदान हुन्छ र अन्नदान सुवर्णभन्दा पनि अधिक फलदायक हुन्छ । अन्न दान भन्दा ठूलो दन अरु केही हुने छैन । पितृदेवता र मनुष्यहरुको तृप्ति अन्नले नै हुन्छ । कविहरुको कन्यादानलाई अन्नदान बराबर फलदाता बताएका छन् ।

स्वयं भगवानले पनि भन्नुभएको छ कि गाईदान पनि कन्यादानकै बराबर हुन्छ । माथि कहिएका सबै दान भन्दा विशेष फलदाता विद्यादान हुन्छ ।

जो मनुष्य वरूथिनीको व्रत गर्छ अर्थात वरूथिनीको व्रत गरेर पनि मनुष्य विद्यादानकै बराबरको फल पाउँछ । पापले मोहित (वंश) भएका जो मनुष्य कन्याको धनले जीवन निर्वाह गर्दछ । ति मनुष्यहरु सारा संसार प्रलय नभएसम्म नरकमा जाकिन्छन् ।

त्यसकारण हर तरहले कन्याको धन नलिनू । जो जन कन्या बेचेर लोभले त्यो धन लिन्छन् , हे राजन † त्यो जन अर्को जन्ममा अवश्य नै बिरालो हुन्छ ।

जो जन यथाशक्ति सावगास अनुसार कन्यालाई गरगहनाले सिँगारपटार पारेर अर्थात धन लगाएर कन्यादान गर्छ , त्यसको पुण्यको लेखा लाउन त चित्रगुप्त पनि समर्थ हुँदैनन् ।

त्यही कन्यादानको फल जस्तै फल मनुष्यको वरूथिनी व्रत गरेर पाउँदछ । वरूथिनीको व्रत बस्ने विष्णुभक्त वैष्णव मनुष्यले अघिल्लो दशमीको दिनमा काँसको भाँडामा भोजन ,अनि मासु ,मसूराको दाल, चना, कोदो तथा साग मह,अर्काको अन्न दुईछाक खानु अर्थात पुनर्भोजन र मैथुन यी दश कुरा त्याग्नु पर्दछ ।

अनि एकादशीमा पनि जूवा खेल्नु,दिउँसो सुत्नु,पान खानु,दतिउन लाउनु ,अर्काको निन्दा गर्नु ,चुगुलखोरी गर्नु ,पतित नीचहरुसँग कुराकानी गर्नु ।

क्रोध गर्नु , झुटो बोल्नु आदी कुरा एकादशीको दिन गर्नुहुदैन । अनि द्वादशीको दिन पनि काँसको भाँडामा खानु ,मासु ,मसूराको दाल,मह , झुटो बोलाई ,व्यायाम,प्रयास, पुनर्भोजन, मैथुन,नून, तेल खस्नु , अर्काको अन्न खानु यी काम गर्नु हुदैन । यस्ता प्रकारले वरूथिनीका व्रत गर्नाले तिनको सारा पाप नाश गरेर अत्तमा अक्षय (अविनाशी) गति दिन्छिन् ।

त्यसकारण सूर्यका छोरा यमराजका भयले, थरहरी भएर पापदेखी डराउने डरपोक मनुष्यहरुले कसैगरि पनि वरूथिनी उपास्नैपर्छ ।

वरूथिनीको कथा सुन्नाले वा पढ्नाले मात्रै पनि हजार गाईदान गरेको पुष्य प्राप्त हुन्छ । नर्क भनेको देख्नै नपर्ने ती सारा पापबाट छुट्दछ र मरेपछि विष्णुलोकमा गएर आनन्दले रहन्छ ।

ज्यो.दुर्गा भण्डारी ।