काठमाडौं । पश्चिमी न्यून चापीय प्रणालीका कारण फेरि पनि आजबाट देशभर वर्षा हुने संभावना रहेको जल तथा मौसम पूर्वानुमान महाशाखा जनाएको छ ।त्यसैले धुम्मिएको यो मौसममा चिसो बढ्दै गएको छ । जाडोयाममा अधिकांशको एउटै समस्या हुन्छ, ‘टन्सिलले सताउनु’ ।
मुखको पछिल्लो भागमा रहेको एक जोडी अण्डाकार मासुको डल्लोजस्तो अंग, जसलाई टन्सिल भनिन्छ। लिम्फाइड नामक एक विशेष प्रकारको तन्तुहरुको समूह नै टन्सिल हो। यो मुखको भित्री भाग तथा जिब्रोको अन्तिम भागतिर नाकको बीचमा रहेको हाडमा हुन्छ। यसले अंगले हाम्रो शरीरको रोग प्रतिरोधात्मक प्रणालीमा महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको हुन्छ। यही टन्सिलमा आन्तरीक वा बाह्य कारणबाट समस्या देखियो भने हामीले यसलाई टन्सिल भयो भन्ने गर्छौं तर, यसलाई मेडिकल भाषामा टन्सिलाइटिस भन्ने गरिन्छ।
यो घाँटीमा हुने यस्तो संक्रामक रोग हो, जसले मौसममा आउने परिवर्तनपछि धेरैलाई सताउँछ । चिसो तातो खानको मात्रा, अत्याधिक पिरो, अत्याधिक अमिलो, धेरै चिसो वातावरणमा रहनु आदीका कारण बढीजसो टन्सिलको समस्या उत्पन्न हुन्छ । टन्सिलका कारण बिरामीले ठोस खानामात्रै होईन कुनै तरल चिज पनि पिउन समस्या हुन्छ ।
के हुन् लक्षणहरु
–घाँटीमा फोका आउँनु ।
-गलामा दुखाई हुनु, घाँटीका तन्तुहरु सुन्निनु ।
-प्रायजसो बिरामीलाई टाउको भारी हुन्छ ।
-ज्वरो आउनु ।
-घाँटी चिलाउनु ।
-खसखस गर्नु ।
-सुख्खा हुनु ।
-श्वासबाट गन्ध आउनु
-तरल पदार्थ पिउँदा दुख्नु, निल्न नसक्नु
-ठोस कुरा चपाउन समस्या हुनु
-निल्दा असजिलो हुनु
-घाँटीको तल्लो भागसम्म सुन्निनु
-खानाको स्वाद नआउनु
-टन्सिलको कारण पोल्ने, दुख्ने गर्दा सास लिन र फेर्न अप्ठेरो हुन्छ ।
टन्सिल हुने कारणहरु
-चिसोमा घाँटीको सुरक्षाबिना नै हिँड्नु
-टन्सिल्स कमजोर हुनु
-पचन क्षमता कमजोर हुनु
-अति चिसो अति तातोको प्रभाव
-दुषित हावापानी
-मसालेदार खाना
-चिल्लोचापुल्लो बढि भएको खानेकुराको प्रयोग
-स्वास्थ्यमा ध्यान नदिँदा
यसरी गर्न सकिन्छ टन्सिलको उपचार
-मनतातो तरल पदार्थ पिउने
-सुपहरु बनाएर पिउने
-हरेक ३ घन्टामा तातोपानीमा नुन हालेर कुल्ला गर्ने । बेसार पानीमा थोरै जिरा राखेर मनताते बनाएर पीउने
-हर्बल चिया पिउने
-कफि, जाँडरक्सीको प्रयोगबाट टाढा रहने
-मनतातो पानीमा दालचिनी मिलाएर पानी पिउने ।
-अदुवा र मह हालेर चिया पिउने ।
-चिसोमा हिँडडुल नगर्ने ।
-धुलो धुँवाबाट बच्ने ।
-निको नभएमा एन्टिबायोटिक औषधि प्रयोग गर्ने
-एक महिनामा ३ पटकसम्म टन्सिल हुन थालेमा शल्यक्रिया गर्न चिकित्सकसँग सुझाउँछन् । तर यो समस्या दोहोरीरहेको खण्डमा अनुभवी चिकित्सकसँग सल्लाह गरी राम्रोसाग जँचाएर मात्रै औषधी सेवन गर्ने ।
अनि चिसोबाट कसरी बच्ने
तपाई चिसोबाट बच्न भान्छाको सामान्य चीजहरुपनि प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ ।
तील,दालचीनी,लसुन,अदुवा, मनतातो पानी, जीरा ज्वानो, मेथी, बत्तिसा धुलो आदी प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ ।
अरु के गर्ने ?
पर्याप्त न्यानो कपडा लगाउने
मुटुका बिरामीहरूले जाडोमा बाधा पर्ने गरी शारीरीक काम नगर्ने
नियमित शारीरिक व्यायाम गर्ने
सरुवा रोगबाट बच्न सरसफाइमा ध्यान दिने
छालाको सुरक्षामा ध्यान दिनुपर्छ ।
बिहान उठ्ने बित्तीकै पर्याप्त मनतातो पानी पिउने
स्वस्थ आहारव्यहार गर्ने
कम्तीमा ६ घण्टा सुत्नुपर्छ। नत्रभने शरीरले रोगले सजिलै आक्रमण गर्ने सम्भावना हुन्छ।
सानो बच्चादेखि वृद्धवृद्धासम्मलाई जाडोमा निमोनियाको जोखिम हुँने हुँदा होसीयारी अपनाउनुपर्छ ।
जाडोका कारण झ्यालढोका थुन्ने, अनि कोठाभित्र आगो बालेर बस्ने गरीन्छ । तर हावाको आवतजावत हुनेगरी कोठाको व्यवस्थापन गरेर मात्रै बस्नुपर्छ ।
यसैबीच सर्वसाधारणको अत्याधिक चाप हुने काठमाडौंका अधिकांश स्थान र प्रदेशका प्रमुख सहरमा वायु प्रदूषण मापदण्डभन्दा कैयौं गुणा बढी पाइएको हुँदा मनिङ वाक नगर्न चिकित्सकले भनेका छन् ।
रुघाखोकी, घाँटी दुख्ने, टन्सिल हुने, मुटु, दम, निमोनिया लगायतका स्वास्थ्य समस्या हुने भएकाले सावधानी अपनाउन डाक्टरले सुझाव दिएका हुन् ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया