दक्षिण कोरिया : समानुपातिकको १३ लाख मत रद्द

काठमाडौं । दक्षिण कोरियाको हालै सम्पन्न आमनिर्वाचनमा अहिलेसम्मकै सबैभन्दा धेरै मत रद्द भएको त्यहाँको निर्वाचन आयोगले जनाएको छ । यही अप्रिल ४ मा त्यहाँ नेशनल एसेम्ब्लीको निर्वाचन भएको थियो । सन् २००४ समानुपातिक प्रणाली लागू भएपछिको यो नै ठूलो संख्याको रद्द मत भएको निर्वाचन आयोगले जनाएको छ ।

आमनिर्वाचनमा कुल १३ लाख ९ हजार ९३१ समानुपातिक मतपत्र अवैध गणना भएको थियो । जुन कुलको मतसंख्याको ४ दशमलव ४ प्रतिशत रहेको राष्ट्रिय निर्वाचन आयोग (एनईसी) ले जनाएको छ ।यो संख्या पूर्व सत्तारुढ पीपुल पावर पार्टी (पीपीपी) नेता ली जुन–सियोकको न्यू रिफर्म पार्टीले प्राप्त गरेको समानुपातिक मतभन्दा बढी हो । लीको पार्टीले आम चुनावमा दुई समानुपातिक प्रतिनिधि सिट जित्यो ।

पीपीपीको स्याटेलाइट पार्टी पीपल फ्युचर पार्टीले करिब १०.४ मिलियन मत प्राप्त गर्यो भने डेमोक्र्याटिक युनाइटेड पार्टी, कोरियाको मुख्य विपक्षी डेमोक्रेटिक पार्टीको उपग्रह पार्टीले लगभग ७ दशमलव ६ मिलियन मतहरू जित्यो । पूर्व न्यायमन्त्री चो कुकको रिबिल्डिङ कोरिया पार्टीले करिब ६९ लाख मत पाएको एनईसीको तथ्याङ्कले देखाएको छ ।

कोरियाले आफ्नो निर्वाचन प्रणालीलाई २०२० को चुनावमा अर्ध–मिश्रित सदस्य समानुपातिक प्रतिनिधित्वमा परिवर्तन गर्नु अघि रद्द गरिएको मतहरूको संख्या १० लाखभन्दा कम थियो, जहाँ समानुपातिक सीटहरू प्रत्येक पार्टीले प्राप्त गरेको कुल मतको हिस्सासँग जोडिएका छन् ।

आलोचकहरूले प्रमुख प्रतिद्वन्द्वी दलहरूले समानुपातिक सिटका लागि मात्र प्रतिस्पर्धा गर्ने कागजी दलहरू बनाएर प्रणालीको दुरुपयोग गरेको आरोप लगाएका छन् ।निर्वाचन नियम परिवर्तन हुनुअघि, अवैध मतको अंश समानुपातिक मतदानमा कुल मतपत्रको करिब १–२ प्रतिशत थियो। तर, २०२० को आम निर्वाचनमा आवारा भोटको अंश दोब्बर भएर ४.२ प्रतिशत पुगेको छ भने यसको कुल संख्या १२ करोड ३० लाख पुगेको एनईसीले जनाएको छ ।

पर्यवेक्षकहरूले अवैध मतहरू बढ्नुको श्रेय निर्वाचनप्रति जनताको निराशाका साथै समानुपातिक सिटका लागि धेरै दलहरूले प्रतिस्पर्धा गरेका कारण मतपत्र भर्दा थप गल्तीहरू भएको औंल्याएछन् ।