जापानको जन्मदरमा ‘चिन्ताजनक’ रूपमा कमी

काठमाडौं । जापानको स्वास्थ्य मन्त्रालयले बुधबार देशको जन्मदर लगातार आठौं वर्षसम्म सबैभन्दा कम भएको र सरकारले अभिभावकका लागि सहयोग सुधार गर्न पहल गरिरहेको अवस्थामा देशको जन्मदर ‘गम्भीर’ भएको जनाएको छ ।

मन्त्रालयले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकअनुसार जापानको जन्मदर अर्थात् एक महिलाले आफ्नो जीवनमा जन्माउन सक्ने औसत सन्तानको संख्या गत वर्ष १ दशमलव २० रहेको छ, जुन जनसंख्या सन्तुलन राख्न आवश्यक पर्ने २ दशमलव १ बालबालिकाभन्दा निकै कम हो ।

यो संख्या सन् २०२२ मा १ दशमलव २६ बाट घटेको थियो र १२ करोड ४० लाख जनसंख्या भएको देशमा यो लगातार आठौं वार्षिक गिरावट हो ।‘जन्मदरमा निरन्तर गिरावट आउनु ‘चिन्ताजनक’ अवस्था हो,’ स्वास्थ्य मन्त्रालयका एक अधिकारीले एएफपीसँग भने ।

‘आर्थिक अस्थिरता, काम र बच्चा हुर्काउन कठिनाइ जस्ता विभिन्न कारणले यो संख्या घट्नुमा जिम्मेवार हुन सक्छ,’ उनले भने ।
बढ्दो जन्मदर विकसित देशमा एक सामान्य प्रवृत्ति हो र जापानको जन्मदर अझै पनि यसको छिमेकी दक्षिण कोरियाको शून्य दशमलव ७२ भन्दा माथि छ । तथापि, मोनाको पछि विश्वको सबैभन्दा पुरानो जनसंख्याको साथ, जापानले बढ्दो जनसांख्यिकीय संकटलाई रोक्न जन्मदर (बेबी बुम)लाई प्रोत्साहित गर्ने तरिकाको खोजी गरिरहेको छ ।

जापानको संसद्ले बुधबार आमाबाबुका लागि थप वित्तीय सहयोग प्रदान गर्न कानुनमा संशोधन, बाल हेरचाह सेवामा सुधारिएको पहुँच र बिस्तारित अभिभावकीय छुट्टी लाभलाई अनुमोदन गरेको छ ।

प्रधानमन्त्री फुमियो किसिदाले जापानी समाजका लागि तत्काल खतराका रूपमा व्याख्या गरेको जन्मदरलाई बढाउने प्रयास सरकारले गरेको छ ।

जन्मदर बढाउन जापानले चालेको पहलमध्ये टोकियो सहर सरकारले विकास गरेको ‘डेटिङ एप’ पनि एक हो, जुन यो गर्मीयामदेखि सञ्चालनमा आउनेछ ।

‘डेटिङ एप’का प्रयोगकर्ताले उनीहरू कानुनी रूपमा एकल छन् भनेर प्रमाणित गर्ने कागजात पेस गर्न र विवाह गर्न इच्छुक छन् भनेर एकपत्रमा हस्ताक्षर गर्न आवश्यक हुनेछ ।

जापानी ‘डेटिङ एप’ प्रयोगकर्ताको आम्दानी सामान्य भए हुनेछ तर टोकियोले आवेदकको वार्षिक तलब प्रमाणित गर्न कर प्रमाणपत्रको रसिद्को आवश्यकता गरेको छ ।

गत वर्षको अन्त्यदेखि निःशुल्क परीक्षण चलिरहेको एपको दर्ता प्रक्रियाको एक भागको रूपमा प्रयोगकर्ताको पहिचान पुष्टि गर्न अन्तवार्ता पनि आवश्यक हुनेछ ।

एजेन्सी