काठमाडौं । अत्यधिक चिन्ता र तनावले हाम्रो मानसिक स्वास्थ्यलाई असर गर्छ भन्ने कुरा हामी सबैलाई थाहा छ । तर यसले मानसिक स्वास्थ्यलाई मात्र नभएर हाम्रो शारीरिक स्वास्थ्यमा समेत निकै ठुलो असर गर्ने गर्छ । मस्तिष्क र शरीरबीचको सम्बन्ध धेरै गहिरो हुन्छ । मस्तिष्कको सिधा सम्बन्ध हाम्रो पाचन प्रणालीसँग जोडिएको हुन्छ । तनावको स्तर जति बढ्दै जान्छ, त्यसले हाम्रो पाचन प्रणालीको हरेक भागलाई असर गर्दै जान्छ ।
भावनात्मक अवस्थाका लागि हाम्रो पाचन प्रणाली अत्यधिक संवेदनशील रहन्छ । त्यसैले पेटलाई दोस्रो मस्तिष्क पनि भन्ने गरिन्छ । आज हामी तनाव र चिन्ताले पाचन स्वास्थ्यलाई कसरी असर गर्न सक्छ र नकारात्मक विचारहरूले हाम्रो पेटमा कस्तो नकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ भन्ने बारे जानकारी गराउँछौँ ।
आन्द्राकाे रक्त प्रवाहमा समस्या
जब हामी तनाव वा चिन्ताको अनुभव गर्छौँ, त्यसबेला शरीरको तनाव प्रतिक्रिया पनि बढ्दै जान्छ । जसले गर्दा कोर्टिसोल जस्ता तनाव हार्मोनहरू निस्कन्छ । यी हर्मोनहरूले पाचन प्रणालीको सामान्य कार्यलाई बाधा पुर्याउन गर्ने गर्छ । तिनीहरूले पेट र आन्द्रामा रक्त प्रवाह कम गर्न गर्छन् । हामीले खाएका खानेकुरा ढिलो पच्ने हुन्छ । हाम्रो पाचन पथमा बस्ने सुक्ष्मजीवहरूको जटिलताका कारण पेटको माइक्रोबायोटामा परिवर्तनहरू ल्याउन सक्छ । यी अवरोधहरूले पेट दुख्ने, फुल्ने, कब्जियत वा पखाला जस्ता लक्षणहरू निम्त्याउने गर्छ ।
आन्द्रा सुन्नि समस्या बढ्छ
तनाव र चिन्ताले पेटको दुखाइलाई बढाउनुको साथै पेटलाई बढी संवेदनशील बनाउने गर्छ । दीर्घकालीन तनाव लिने व्यक्तिहरूमा आईबीएस र आईबीडी जस्ता पाचन प्रणालीसँग जोडिएका समस्याहरु बढ्ने गर्छ । तनावले आन्द्रा सुन्निे समस्या पनि बढाउन सक्छ । आन्द्रा सुनिने कारण तन्तुलाई क्षति पुर्याउन सक्छ । जसले गर्दा पोषक तत्त्व अवशोषणमा बाधा पुर्याउने गर्छ । र, पाचन प्रणालीको समग्र स्वास्थ्यलाई नै बिगार्छ ।
माइक्रोबायोटामा परिवर्तन
तनाव र नकारात्मक भावनाहरूले आन्द्राको माइक्रोबायोटाको संरचनालाई असर गर्न सक्छ । पेटमा राम्रो ब्याक्टेरियाको सन्तुलनमा कमी आउन सक्छ । जसले पेटमा डाइस्बायोसिस जस्ता समस्या निम्त्याउँछ ।
कमजोर प्रतिरक्षा प्रणाली
लामो समयसम्म तनाव र नकारात्मक भावनाहरूले प्रतिरक्षा प्रणालीलाई कमजोर पार्न सक्छ, हानिकारक रोगजनकहरू विरुद्ध रक्षा गर्ने क्षमतालाई असर गर्छ । पेटले प्रतिरक्षा प्रणाली कार्यमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ, किनभने पेटले शरीरको प्रतिरक्षा कोशिकाहरूको महत्त्वपूर्ण भाग समावेश गर्दछ । जब प्रतिरक्षा प्रणाली कमजोर हुन्छ, हाम्रो आन्द्रामा संक्रमण, सुन्निने र अन्य प्रतिरक्षा–सम्बन्धित विकारहरूको लागि अधिक संवेदनशील हुन्छन् ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया